Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Genel Cerrahi Departmanı Bölüm Başkanı Prof.Dr. Bilgi Baca’’ obezite giderek dünyanın sağlık sorunu haline geldi. Türkiye’de, yurtdışında ve Amerika’da çok daha artmış durumda’’dedi.

Ünlü cerrah ile İstanbul Acıbadem hastahanesinde Kadınca Dergimizin Genel Yayın Yönetmeni İbrahim Taş bir röportaj yaptı.

İbrahim Taş: Son yıllarda obezite alanında yeni gelişmeler oldu. Bu gelişmeler ve ameliyat yöntemleri neler?

Prof.Dr. Bilgi Baca: Obezite tedavileri düzgün bir şekilde ve hastaların sağlığına kolayca kavuşabileceği şekilde yapılması gerekiyor. Türkiye’de de bir ruhsatlandırma işi başlamış durumda, yani artık her yerde bu ameliyat kolay kolay yapılmayacak. Yeni gelişmeler var tabiki, ameliyatsız yöntemler de var ama ameliyat hala iyi bir seçenek. Ameliyatsız yöntemlerden daha çok bizim önereceğimiz sınırda kilosu olan yani morbit obez olmayan; morbit obez tanımı farklı aşırı kilolu tanımı farklı. Belirli bir dereceye kadar aşırı kilolusunuz ama ondan sonra hayatınızı etkileyecek derece, ayakkabınızı bile bağlayamaz hale geliyorsunuz ve bir sürü problem çıkıyor dolayısıyla biz bunlara “morbit obez” diyoruz. Vücut kitle endeksi var hesaplanıyor, kilogram/metrekare gibi vücut kilonuz boyunuzun metre cinsinden karesine bölününce eğer bu 35’in üzerinde ve ekstra sorunlarınız varsa bu diyabet olabilir veya uyku apne sendromu, diz ağrıları, bel ağrıları, kalp hastalıkları, akciğer hastalıkları gibi sorunlar var ise mutlaka bu hastaların cerrahi açıdan değerlendirilmesi gerekiyor. 40’ın üzerinde ise mutlaka cerrahın görmesi ve cerrahla hastanın görüşmesi gerekiyor. Artık günümüzde bu yöntemler çok gelişti, robotik cerrahi var mesela. Robotik cerrahi ile komplikasyon riskleri çok daha azaldı. Laparoskopik cerrahide değişik aletlerin kullanılmaya başlamasıyla ve cerrahlar bu yöntemi öğrenmesi ile komplikasyon oranları çok azaldı hatta şöyle söyleyebilirim: Bir mide ameliyatı riski ne ise obezite ameliyatı riskide öyle. Hasta ameliyat olmazsa hastanın riski ameliyat olduğu zamanki riskinden çok daha fazladır. Dolayısıyla artık obezite cerrahisi çok önem kazandı.

İbrahim Taş: Yurt dışından son yıllarda Türkiye’ye ameliyat olmak için gelen insanlar var. Fazla araştırma yapmadan gelip merdiven altı tabir ettiğimiz yerlerde ameliyat olan, sağlık sorunu yaşayan insanlarımız var ve bunlara yönelik neler söyleyeceksiniz? Tavsiyeleriniz neler?

Prof.Dr. Bilgi Baca: Birincisi gidecekleri merkezde obezite merkezi sertifikası var mı buna bakmalarını öneririm. İkincisi hastane her türlü branşın olduğu yani endoskopist, girişimsel radyolog, cerrah, hastanenin yoğun bakımı gibi tam tesisatlı bir ortamı olan bir hastane olması gerekiyor. Çünkü herhangi bir problem çıktığında hastane bununla baş edebilmeli. Üçüncüsü bu konuya vakit ayırmalı gerekiyor. Vakit şu demek; Türkiye’ye geleceklerse bir 15 günlerini mutlaka ayırmaları gerekiyor çünkü ameliyat hazırlıkları bir hafta sürüyor, ameliyat sonrası Türkiye’de kalmaları da bir haftayı buluyor. En az 15 günlerini ayırmaları gerekiyor. Mümkünse doktorla online görüşmeleri iyi olur. Çünkü soracakları soruları ayrıntılı sorabilirler böylece doktorun da onlara yaklaşımını görmüş olurlar. Doktor mutlaka ameliyat sonrası neler başlarına gelecek bunları anlatmalıdır hastalara. Ne zaman beslenecekler, ne yiyecekler, ne zamana kadar kilo verecek, acaba bu devamlı bir kilo kaybı mı geçici bir kilo kaybı mı, dikkat etmezse tekrar kilo alır mı, hangi yöntemi uygulayacak vs bunları ayrıntılı olarak anlatması gerekir. En sık uygulanan yöntem mesela “Tüp Mide Ameliyatı” işte bu ameliyatta kaç kilo verecek bu hasta; bunu mutlaka sorgulamaları gerekiyor. Ameliyatın şekli önemli, kapalı ameliyat artık yapıyoruz. En güvenli ameliyatlardan bir tanesi robotik cerrahi yöntemidir. Robotik cerrahi ameliyatı olmaları çok daha faydalı. Laparoskopik cerrahide yine iyi bir ameliyat yöntemidir. Bütün bunları sorgulamadan ve o merkezin obezite merkezi sertifikasını görmeden başvuru yapmaları çok güvenli olmayabilir. Güvenli olması için bütün bunlara dikkt etmesi gerekiyor.

İbrahim Taş: Obezite sorunu yaşamamak için nelere dikkat etmek lazım? Yiyeceklerin başında örneğin fastfood geliyor, neler söyleyeceksiniz?

Prof.Dr. Bilgi Baca: Tabii sağlıklı beslenme çok önemli. Sağlıklı beslenme şu demek; karbonhidrat miktarında yani şekerli ürünleri çok az tüketmek demek. Düzenli beslenmek; sabah, öğlen, akşam mümkünse ev yemekleri, mümkün değilse de daha çok et ve sebzeli yemekler hatta daha çok akdeniz mutfağında balık çok önemli bir gıda. Bu tür şeyleri daha çok diyetlerine sokmaları gerekiyor. Tabii ki egzersizi, basit bir yürüyüş bile olsa hayatlarında yer alması gerekiyor. Eğer beslenme bozuklukları var ise bunun mutlaka tedavi edilmesi gerekiyor. Psikoloji çok önemli; evde çok fazla iş yapmadan oturmak veya ikili ilişkilerde psikolojik sorunlar yaşamak, çocuklarla veya akrabalarla ilgili psikolojik sorunlar yaşamak bunların hepsi obezite yol açan etkenlerdir. Bunları da tedavi veya yardım aşamasında değerlendirmeleri gerekiyor. Böylece sağlıklı bir şekilde hayatlarını sürdürebilirler.